Każda pora roku jest doskonała na wędrówki przyrodnicze, do czego serdecznie zachęcamy. Teraz, gdy w otoczeniu brakuje nam koloru zielonego, być może okaże się, że to co w pełni sezonu wegetacyjnego nam umyka, teraz ‘wpadnie nam w oko” bez problemu. Być może spacerując po Wzniesieniach Łódzkich, szczególnie w okolicach terenów związanych z wodą – przy mniejszych naszych rzekach, natrafimy na źródła, których mnogość niejednego mogłaby zaskoczyć.

Źródła, czyli naturalne skoncentrowane wypływy wód podziemnych bogate są w życie biologiczne. Własnym okiem dostrzeżemy kiełże czy wypławki, ale być może uda nam się także dostrzec skupiska takich organizmów jakimi są glony. W wodach wypływających ze źródeł, które nie są przekształcone przez działalność człowieka notowano, przekazując za panią prof. Joanną Żelazną Wieczorek z Katedry Algologii i Mykologii, Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska  UŁ, nawet około 200 gatunków okrzemków. 

Wypływy ze źródlisk, szczególnie tych o dużej wydajności tworzą na Wzniesieniach Łódzkich warunki przypominające górskie potoki i takie miejsca sprzyjają występowaniu również gatunków glonów objętych ochroną gatunkową – do nich należy krasnorost występujący w słodkich wodach śródlądowych - Hildenbrandia rivularis.

Tworzy przepiękne czerwone naloty na kamieniach, rozrasta się na nich, szczególnie właśnie przy szybkim nurcie wody i w miejscach zacienionych. Zacienione miejsca sprzyjają rozwojowi takiego organizmu, który pamiętajmy potrzebuje światła do życia. Związane jest to z takim bardzo specyficznym zjawiskiem uruchamiania barwników, które pozwalają wychwytywać światło, wtedy kiedy go nie ma pod dostatkiem, wykorzystując w pełni spektrum światła widzialnego.

Hildenbrandia rivularis w Polsce objęta ochroną gatunkową od 2004 r. (jako jeden z nielicznych gatunków glonów spoza grupy ramienic). Wpisana na czerwoną listę glonów Polski ze statusem V – gatunek narażony. Na terenie Parku Krajobrazowego Wzniesień Łódzkich znane nam są dwa stanowiska tego glona.

rezerwat dobieszków bliźniacze źródło hildenbrandia 

Hildebrandia rzeczna A Świć Bliźniacze Źródło 2021

hildenbrandia

a) Hildenbrandia rivularis, b) plecha glona hildenbrandia rivularis rosnąca na kamieniu (ujęcie makroskopowe), c) plecha porastająca powierzchnię kamienia,
d) część plechy rosnąca w różnych kierunkach, e) plecha widziana od góry, f) część plechy w przekroju pionowym

Źródło:

  • Joanna Żelazna-Wieczorek, Maciej Ziułkiewicz. Hildenbrandia rivularis (Rhodophyta) in Central Poland. „Acta Societatis Botanicorum”. 77 (1), s. 41–47, 2008. Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN.
  • Materiały do konferencji z 25-lecia Parku Krajobrazowego Wzniesień Łódzkich
  • Jadwiga Siemińska: Czerwona lista glonów zagrożonych w Polsce. W: Lista roślin zagrożonych w Polsce. K. Zarzycki, W. Wojewoda, Z. Heinrich (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 1992, s. 7–19.