Światowy Dzień Wiatru (Global Wind Day) jest wydarzeniem, które odbywa się co roku w dniu 15 czerwca. Jest to dzień, w którym promowana jest energia wiatru, jako odnawialnego i czystego źródła energii. Celem święta jest zwiększenie świadomości społeczeństwa w kwestii potencjału jaki posiada wiatr. Odbywa się to poprzez przekazywanie informacji o energii wiatrowej, jej globalnym rozwoju i możliwościach zastępowania nieodnawialnych źródeł energii.
Wiatr to niemal poziomy ruch powietrza wywołany różnicami ciśnienia atmosferycznego i ukształtowaniem powierzchni danego obszaru. Im większa różnica ciśnienia atmosferycznego tym silniejszy wiatr.
Wiatr odgrywa ważną rolę w atmosferze, przenosząc ciepło, parę wodną, oraz zanieczyszczenia. Wiatry są składową ogólnej cyrkulacji atmosferycznej na kuli ziemskiej. Powodują powstanie prądów morskich i falowanie zbiorników wodnych. Mieszanie wód jest niezbędne dla życia organizmów wodnych, bowiem wyrównuje się wówczas temperatura wody, przemieszczają się składniki odżywcze i tlen.
Wiatr jest jednym z niezbędnych czynników, gwarantujących życie na Ziemi. Ptaki wykorzystują prądy morskie do odbywana dalekich podróży a szybujące ptaki drapieżne podczas polowania. Inne zwierzęta przemieszczają się po wodach na dryfujących z wiatrem kawałkach drewna. Wiatr przenosi pyłek, umożliwiając roślinom wydawanie nasion i owoców. Wiatropylność jest skuteczna wtedy, gdy rośliny nie rozwinęły jeszcze liści, aby te nie przeszkadzały w przenoszeniu pyłku. Kwiaty wszystkich roślin wiatropylnych odbiegają wyglądem od znanych nam kolorowych i pachnących. Mają prostą budowę, są bezwonne, drobne i niepozorne. Wytwarzają za to bardzo dużo lekkiego pyłku, uwalnianego z wystających z kwiatów pylników. Znamiona słupków są duże i postrzępione, aby pyłek mógł trafić w swój cel. Wiatr roznosi także diaspory (nasiona i owoce). Diaspory muszą być lekkie i mieć aparat lotny, na przykład skrzydełka jak klon, jesion czy lipa lub biały puch jak w przypadku mniszka pospolitego i topól. Ilość wytwarzanych nasion podobnie jak pyłku jest ogromna.
Wykorzystanie siły wiatru przez człowieka
Ruch powietrza od prawieków był wykorzystywany jako źródło energii. Już przed naszą erą wiatr służył mieleniu zboża w młynach, pompowaniu wody i nawadnianiu pól uprawnych. Pierwsze wzmianki o wykorzystaniu wiatru za pomocą wiatraków pochodzą z 1750 r. p.n.e. i znajdują się w kodeksie Hammurabiego. W Indiach ok r. 400 p.n.e. po raz pierwszy zastosowano wiatrak do transportowania wody. Pierwsze wiatraki, jakie pojawiły się w Polsce i innych państwach Europy były prostymi drewnianymi budowlami, a energia wiatru służyła głównie do mielenia ziarna na mąkę.
Niegdyś wiatry były jedynym napędem żaglowców. Dawni podróżnicy mogli odkrywać nowe lądy i mógł kwitnąć handel. Wiatry są potrzebne do przewietrzania miast, w których naturalne ruchy powietrza są ograniczone.
Powietrze (wiatr) jest jednym z żywiołów natury obok wody, ognia i ziemi. Wiatr jako żywioł potrafi być zarówno naszym sprzymierzeńcem, jak i wrogiem. Czasem przybiera postać orzeźwiającej bryzy, czasem niszczycielskiego huraganu czy sztormu, powodując zatapianie statków, zmywanie z powierzchni Ziemi miast, podmywanie brzegów, erozję skał, wędrowanie wydm i wiatrołomy.
Czy zatem wiatr jest zjawiskiem pozytywnym, czy negatywnym? Trudno udzielić jednoznacznej odpowiedzi. W przyrodzie wiatr ma znaczenie zarówno pozytywne np. wpływa na rozsiewanie nasion, stanowi źródło energii odnawialnej, ale także negatywne – ma bowiem moc niszczenia, o czym również często się przekonujemy.
Opr.DWB
Zdj. D.Sommerfeld
