Dziedzictwo Kulturowe

Klauzula informacyjna dot. przetwarzania danych osobowych na podstawie obowiązku prawnego ciążącego na administratorze. Szczegółowe informacje znajdują się w zakładce: Polityka prywatności.

Na terenie Parku Krajobrazowego Międzyrzecza Warty i Widawki znajduje się 26 obiektów, które są wpisane do rejestru zabytków.

Do obiektów sakralnych należą:

  • Kościół pw. św. Urszuli i Jedenastu Tysięcy Dziewic w Strońsku, zbudowany ok. 1250 r. Jest on murowany, w stylu romańskim, w 1458 r. Został gruntownie przebudowany, a w 1726 r. powiększony, wieża pochodzi z 1926 r. Najcenniejszym fragmentem kościoła jest kamienny, półokrągły tympanon nad wejściem do obecnego prezbiterium, przedstawiający zwierzęta apokaliptyczne, całość obramowana misternym ornamentem. Jest to zabytek o znaczeniu krajowym.
  • Kościół pw. św. Anny w Chojnem, o znaczeniu ponadregionalnym, wybudowany na przełomie XVI / XVII w., Murowany, jednonawowy. Przy prezbiterium od strony północnej przybudówka z 1621 r. mieszcząca w przyziemiu zakrystię, a na piętrze kaplicę nakrytą eliptyczną kopułą. Na podniebieniu bogata dekoracja ze stiuku. Wystrój późnorenesansowy i barokowy z elementami gotyckimi. Wewnątrz dwa nagrobki rycerzy - fundatora kościoła Stanisława Zapolskiego herbu Pobóg, zmarłego w 1616 r. oraz Jana Łaszewskiego h. Dryja, wojskiego sieradzkiego, zmarłego na przełomie XVI i XVII w.
  • Kościół pw. św. św. Wojciecha i Stanisława BM w Burzeninie, o znaczeniu ponadregionalnym, wzniesiony w 1642 r. W latach 1711 i 1812 częściowo zburzony, rozbudowany w 1917 r. Trzynawowy z węższym i niższym prezbiterium zamkniętym półkolistą absydą. Pięciokondygnacyjna wieża na planie kwadratu, zniszczona w czasie II wojny światowej, przykryta w 1978 r. hełmem. Ołtarze barokowe, na belce tęczowej krucyfiks barokowy z XVII w.
  • Kościół pw. Podwyższenia św. Krzyża w Widawie, początkowo drewniany, został rozebrany w 1678 r. i rozpoczęto budowę kościoła murowanego, barokowego. Wykończony w 1709 r. Zbudowany w stylu barokowym, orientowany, jednonawowy, od prezbiterium przylega zespół klasztorny, którego kościół jest częścią. Zabytek o znaczeniu ponadregionalnym.
  • Dawny klasztor oo. Bernardynów w Widawie z 1638 r., dwukrotnie (w 1657 i 1678 r.) odbudowywany po kolejnych pożarach. Murowany, na planie czworoboku, dwukondygnacyjny, dwutraktowy: wewnętrzny trakt tworzą krużganki a zewnętrzny pomieszczenia. Obecnie mieści się tu muzeum i plebania. Zabytek o znaczeniu regionalnym.
  • Kościół pw. Zwiastowania NMP w Rychłocicach z XVIII w., orientowany, drewniany, o konstrukcji zrębowej. Zabytek o znaczeniu regionalnym.
  • Kościół popauliński pw. św. Rocha w Konopnicy wczesnobarokowy, murowany z 1642 r. Na uwagę zasługuje portret fundatora z herbami Jastrzębiec, Pomian, Poraj i Korab. Zabytek o znaczeniu lokalnym.
  • Kaplica dworska z 1842 r. w Rembieszowie, murowana w stylu klasycystycznym, na planie prostokąta zamkniętego półkolistą absydą, dach z sygnaturką. Kaplica cmentarna pw. św. Krzyża w Strońsku, w stylu klasycystycznym z ok. 1821 r. Zabytek o znaczeniu lokalnym.

Zabytkowe obiekty rezydencjonalne:

  • Dwór klasycystyczny w Rychłocicach z XVIII w., zbudowano na rzucie prostokąta, jest dwutraktowy, od strony wjazdu portyk kolumnowy, od strony ogrodu wieloboczny ryzalit. Zabytek o znaczeniu ponadregionalnym.
  • Dwór w Chojnem z przełomu XVIII i XIX w., o znaczeniu ponadregionalnym, bezstylowy, murowany, pierwotnie piętrowy, na planie prostokąta, dwutaktowy z owalną sienią na osi. W fasadzie na osi portyk kolumnowy. Główny korpus przykryty wysokim dachem czterospadowym. W ganku tablica marmurowa z herbami Półbóg i Pomian. Pobliski park z XVIII/ XIX w. o pow. 4,7 ha, z pozostałościami bramy wjazdowej, świerkową aleją i kolistym podjazdem.
  • Dwór w stylu neogotyckim w Konopnicy składający się z kilku członów z różnych okresów. Monumentalny portal opatrzony jest dekoracyjnymi wieżyczkami umieszczony w ryzalicie. Wieża i korpus główny zwieńczone są blankami. Zabytek o znaczeniu regionalnym.
  • Dwór klasycystyczny w Witowie z 1770 r., murowany zachowany w dobrym stanie technicznym. Zabytek o znaczeniu regionalnym. Ok. 300 m na płn. wsch. od dworu, nad odnogą Warty, znajduje się kopiec o wym. ok. 50x30x4 m. Do ok. XIV w. prawdopodobnie była to wyspa z wieżą obronną.
  • Dwór w stylu klasycystycznym w miejscowości Wielgie z II poł. XIX w., murowany, parterowy, na planie prostokąta z prostokątnymi alkierzami w narożnikach od strony zachodniej. Zabytek o znaczeniu lokalnym.Dwór w Kalinowej z 1820 r., parterowy, z mansardą nad gankiem wejściowym, na planie prostokąta. Stan techniczny zły. Zabytek o znaczeniu regionalnym.
  • Eklektyczny pałacyk w Pstrokoniach, murowany z końca XIX w., piętrowy, na planie prostokąta, z przybudówkami w szczytach i ryzalitami na osiach północ południe, z trzypiętrową wieżą w południowo zachodnim narożniku i facjatą na osi po północnej stronie. Zabytek o znaczeniu regionalnym.
  • Ruiny dawnego dworu obronnego z XVI w. w Woli Wężykowej, na podmokłych łąkach, 300 m od drogi. Istniał on od XVI do II poł. XVIII w. Zabytek o znaczeniu regionalnym. Przed wsią, od strony Widawy, znajduje się duży cmentarz żołnierzy pruskich z I wojny światowej.
  • Park dworski w Ligocie o pow. 5 ha z XIX w.Park dworski w Niechmirowie o pow. 5 ha z przełomu XVIII i XIX w. W parku kaplica p.w. Niepokalanego Po-częcia NMP zbudowana w 1729 r., przebudowana w 1876 r.

Zabytkowe obiekty gospodarcze

  • Spichlerz w Konopnicy z XIX w. w stylu neogotyckim, murowany, dwukondygnacyjny. Fasada posiada opilastrowanie formą gotycką. Zabytek o znaczeniu regionalnym. Nad rzeką znajduje się drewniany młyn wodno - elektr. z XIX w.
  • Spichlerz w Rychłocicach z XIX w. w stylu neogotyckim, na rzucie prostokąta, na węższych bokach szczyty ozdobione sterczynami, ściany opilastrowane z ostrołukowymi blendami. Zabytek o znaczeniu regionalnym.
  • Młyn wodno-elektryczny w Zborowie z 1917 r., zasilający dwa małe stawy. Widoczny jest z mostu przy drodze na Zawady. Jest to zabytek o znaczeniu lokalnym.

Ponadto z obszarem doliny Warty wiążą się również inne, cenne wartości kulturowe. Odkryto na tym terenie ślady osadnictwa z niemal wszystkich okresów rozwoju różnych kultur osadniczych. Najważniejszym ze stanowisk jest kurhan w Strobinie z okresu rzymskiego (I-IV w n.e.).

Dużą wartość naukową mają również stanowiska archeologiczne w:

  • Konopnicy, gdzie na krawędzi doliny na południe od wsi znajduje się tzw. „Zamczysko” oraz kurhan z okresu rzymskiego z I-IV w., Niechmirowie z cmentarzyskiem kultury łużyckiej z epoki brązu i żelaza, Kol. Tyczyn - grodzisko stożkowe z XIII-XIV w., Witowie - grodzisko z okresu kultury prapolskiej z VIII-IX w.
  • Strumianach, Strobinie i Siemiechowie, gdzie znajdują się groby wojowników z okresu rzymskiego, oraz w Chojnem, Tyczynie, Burzeninie, Widawie i Rogóźnie.