Tym cytatem z Heleny Radziwiłłowej zaczynamy naszego nietypowego newsa o Arkadii.
Nietypowego, gdyż nie dotyczy wydarzenia na terenie Bolimowskiego Parku Krajobrazowego i jego okolicy, ale dziejącego się w Warszawie, i to w Muzeum Narodowym!
„Nasza” Arkadia, leżąca w gminie Nieborów, i w północnym fragmencie Bolimowskiego Parku, przyłączonym w roku 2010, jest w nie uwikłana. Za sprawą zainaugurowanej 17 listopada 2023 r. niezwykłej wystawy pod prostym tytułem: „Arkadia”. Niezwykłej, gdyż nie dotyczy ona tylko antycznej Arkadii – górzystej, pokrytej lasami, zamieszkałej przez pasterzy i myśliwych krainy na Peloponezie, ale również Arkadii mitycznej, mistycznej, artystycznej, abstrakcyjnej rozpierzchłej w oceanie dzieł pędzla i dłuta, i również tej – romantycznej, istniejącej jako żywo, cieszącej nasze oczy, i położonej między Nieborowem a Łowiczem. Summa summarum - Arkadii idyllicznej, będącej obecnym w kulturze europejskiej od najdawniejszych czasów, ukoronowaniem odwiecznych poszukiwań szczęścia, radości, piękna ciała i ducha, zdrowia, rozkoszy, miłości, beztroski, zabawy, zdrowia, spokoju, ukojenia duszy… a także pięknej pogody, gajów pysznej roślinności, łąk pełnych kwiecia, wesołych pasterek, zwodniczych faunów, upojnych róż, soczystych owoców, lazurowego nieba okraszonego barankowymi chmurkami i nieustającej wiosny… Żyć nie umierać !
Wystawa rozpostarła się w siedmiu salach, kącik poświęcony „naszej” Arkadii znajduje się w sali nr. VI.
Więcej o wystawie nie ma co pisać, trzeba ją po prostu zobaczyć. Będzie czynna do 17 marca 2024 r. W określonych godzinach można zwiedzać w towarzystwie przewodnika, szeroko omawiającego kontekst historyczno-artystyczno-kulturowy.
W naszej fotorelacji przedstawiamy:
- Folder i bilet wstępu.
- Katalog wystawy; na okładce tło – wizerunek Akweduktu Rzymskiego z Arkadii w gm. Nieborów.
- Okładka opracowanego przez Muzeum kajecika dla dzieci i młodzieży.
- Zabawa w ciu-ciu-babkę była znana już w starożytności.
- „Ogród miłości” (tzw. „Powrót z polowania). Bruksela 1550-1560, tapiseria przedstawiająca zaloty, umizgi i miłosne flirty dam i kawalerów wracających z polowania.
- Prawdziwy rarytas: „Pejzaż leśny pod Haarlemem”, autor: Jan Vermeer van Haarlem (1628-1691).
- „Koncert wiejski w kostiumach rosyjskich” (1770), autor: Jean-Baptiste le Prince (1733-1781).
- Akcent słowiański: „Rusałki” (1877), autor: Witold Pruszkowski (1846-1896); nasze polskie, przaśne dziewoje-zwodnice w strojach jakby kujawskich.
- Arkadia – „Świątynia Diany w Arkadii koło Nieborowa, widok przez Łuk Grecki” (ok. 1816), autor: Joseph Richter (1780-1837).
- „Portret Heleny z Przeździeckich Radziwiłłowej” (ok. 1790-1793), autor: Marcello Bacciarelli (1731-1818).
- „Widok Świątyni w Arkadii” (1806), autor: Jan Zachariasz Frey (1769-1829) wg rysunku Zygmunta Vogla (1764-1826). „Akwedukt w Arkadii” (1784), autor: Jean-Pierre Norblin de la Gourdaine (1745-1830).
- „Towarzystwo w parku Arkadia pod Nieborowem” (1783), autor: Jean-Pierre Norblin de la Gourdaine (1745-1830).
- Dwóch polskich idyllicznych bawidamków: „Franciszek i Kazimierz Rzewuscy na tle Rzymu” (po 1772), autor: Anton von Maron (1733-1808).
- „Nimfy wodne” (1877-1878), autor: Witold Pruszkowski (1846-1896).
- „Załaskotany” (z cyklu „Rusałki”, 1888), autor: Jacek Malczewski (1854-1929).
- „Pastorale – pasterz grający na fujarce” (1903), autor: Leon (Leo, Lajb) lub Samuel (Szmul) Hirszenberg (1865-1908). Obraz ten wymaga szerszego omówienia: popularnie znany jako „Facet z fujarą”, powstał w wyobraźni autora, najwyraźniej inspirowanego krajobrazem z Przedgórza Przedborsko-Małogoskiego. Góra w tle to najprawdopodobniej dzisiejsza „Fajna Ryba”, na pograniczu epok kamienia gładzonego i pasterstwa fujarkowego znana jako „Wzgórek Fauna”, sam zaś pasterz beztrosko zalegający wśród traw miał nosić – wedle miejscowej legendy – imię Pierre, co znaczy „kamień”, a po polsku – Piotrek.
- „Ogród w Louveciennes” (1927), autor: Leon Kamir-Kaufman (1872-1933). Nie można się nie oprzeć wrażeniu, iż autorzy niektórych projektów ogródków w ramach programu Zielona Architektura, realizowanych w roku 2022 r. w ogrodzie przy pałacu w Nieborowie, inspirowali się tym obrazem.
- Rzeźba: „Kuszenie”, autor: Cyprian Godebski (1835-1909).
- Arkadia bardzo współczesna: „Raj na Plantach” (2014), autorka: Cecylia Malik (ur. 1975).
*******************
20 i 21. Arkadia w gm. Nieborów – dziś.
Arkadia w gm. Nieborów na starych sztychach:
22. Widok Arkadii, rycina Jana Zachariasza Freya wg rysunku Zygmunta Vogla, 1806; Biblioteka Narodowa (Internet - Arkadia – ogród sentymentalny w Polsce, Hanna Widacka).
23. Zygmunt Vogel, Przybytek Arcykapłana w Arkadii, 1795 (www.pinakoteka.pl).
24. Zygmunt Vogel, Świątynia Diany w Arkadii (www.pinakoteka.pl).
Opracował – S. Pytliński, Oddział Bolimowskiego Parku Krajobrazowego, 2024. Fotografie obrazów eksponowanych w Muzeum Narodowym – S. Pytliński. Tytuły obrazów i informacje o autorach – wg danych Muzeum.
